پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

از سال‌های دور که عموم تیم‌های همکار مجموعه ما (پایگاه تحلیلی خبری شعار سال)، در حوزه پژوهش و برنامه ریزی فعالیت می‌کردند تا امروز که در سنگر رسانه و اتاق‌های فکر هستیم، مدام در حال هشدار دادن مشفقانه به نظام آموزش و پرورش هستیم و متاسفانه گوش‌هایی که نمی‌خواهند بشنوند و ما هم محکومیم به حساسیت‌های زیاده از حد و بعضا دخالت در امور دیگران؟! از زمانی که نظام ارزشیابی توصیفی در کشور مستقر شد، گفتیم که قصد دور زدن سیستم اموزش و پرورش و پوشاندن بحث جاماندگان تحصیلی و مخفی کردن ریزش‌ها وجود دارد. گفتیم ارکان هفتگانه آموزش و پرورش، هنوز امادگی اجرای این ماموریت را ندارد (اهداف و پارادایم‌ها، ساختار و تشکیلات، فراگیران، آموزشگران، محتوا، روش‌های آموزشی، فناوری آموزشی). چه کسی شنید؟ در سند راهبردی آموزش و پرورش بحث‌های انتقادی- اصلاحی داشتیم، چه کسی شنید؟ از معیشت معلمان و ضرورت ارتقا جایگاه اقتصادی- اجتماعی آن‌ها گلایه کردیم، چه کسی پذیرفت؟ طرح‌هایی در زمینه درآمدزایی آموزش و پرورش بیان کردیم، کجا مورد توجه قرار گرفت؟ از ضرورت تعلیم و تربیت واقعی و کاهش مداخلات سیاسی گفتیم، چه کسی پذیرفت؟ در انتخاب وزرا حساسیت بخرج دادیم و حتی مقابله با امثال نوری و صحرایی کردیم، چقدر اجازه ورود دادند؟ از روند گزینش‌ها و سطح بندی معلمان نالیدیم، چه نتیجه‌ای در بر داشت؟ همان گزینش گری‌هایی که بعضا خودشان نیاز به گزینش دارند را می‌گوییم. همان‌هایی که مردان سیاست از بالا آن‌ها را شایسته می‌بینند و ما بدلیل حضور در کف اجتماع می‌دانیم چه پیامد‌هایی در حال وقوع است. از بی عدالتی آموزشی و طبقاتی شدن آموزش و پرورش گفتیم. از نان دانی به اسم مدارس غیر انتفاعی و تعارض آشکار منافع حرف زدیم. از شهریه ستانی‌های واقعا غیر منصفانه و کاسب کارانه سخن گفتیم و ...، هیچ کس نشنید و نخواست که بشنود. حتی در سطوح بالاتر، سازمان بازرسی کل کشور را مخاطب قرار دادیم، کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس را مخاطب قرار دادیم. ماده ۱۲۰ حقوق عامه دیوان عدالت اداری را مخاطب گرفتیم. پای دادستان را به میدان کشیدیم. نهاد‌های امنیتی کشور را مخاطب گرفتیم و ....، کسی نشنید. هشدار می‌دهیم که اگر قصد نابودی تمدنی را دارید سه گانه زن-جوان-خانواده و دوگانه آموزش-اقتصاد را بزنید، شما در کارتان حتما موفق می‌شوید. دیگر بماند شما و دنیا و آخرت تان. ما در حد توان و حوزه قانونی -انسانی-اخلاقی مان، گفتیم انچه را که باید می‌گفتیم.

« مدیریت فعلی آموزش و پرورش به دلیل اینکه اشرافی به این حوزه ندارد و افرادی کم تجربه و غیر مرتبط با مسئولیت‌ها در راس کار قرار گرفته‌اند، به جای اینکه مسئله را حل کنند، با صدور چنین بخشنامه‌هایی مشکل جدیدی ایجاد کرده‌اند و عنوان کردند افرادی که برای سال آینده می‌خواهند بازنشست شوند لزوماً باید هر دو شرط ۳۰ سال سابقه و ۶۵ سال سن را داشته باشند. این بخشنامه، خلاف قانون استخدامی کشور ، غیرقانونی و غیر اخلاقی و بر خلاف رویه‌ها است. آموزش و پرورش با این کار می‌خواهند به نحوه بخشی از مسئله کمبود معلم را رفع کند. برای مهر امسال حدود ۷۱ هزار نفر بازنشست خواهیم داشت، تامین این تعداد معلم جایگزین معضلی برای آموزش و پرورش است. بنابراین هم می‌خواهند کمبود معلم را برطرف کنند و هم بازنشستگی آنها را به تعویق بیندازند. سوء تدبیر بحرانی را برای دولت در ماه‌های آینده پیش خواهد آورد.»

ابر بحران در آموزش و پرورش سال هاست که شروع شده و کسی به روی خودش نمی‌آورد. فقدان راهبرد جامع برای هدایت تحصیلی دانش آموزان (با وجود ادعا‌های مکرر در خصوص تصویب سند جامع)، تعطیلی رکن پرورشی و تربیتی در اموزش و پرورش و تقلیل ان به مسابقات کتابخوانی و اردو‌ها و نظایر آنها. محتوای نامناسب با وجود بازنگری چندباره کتاب‌های درسی، پولی شدن نظام آموزش و پرورش و ناعدالتی اموزشی، کنکور گرایی و غیره، بخشی از این ابر بحران محسوب می‌شوند. حال دو مولفه خاص یعنی کمبود معلم و مدرسه، به این ابربحران، جنبه مادی و دیداری داده و باعث افزایش حساسیت‌ها شده است. مرثیه سال‌های اخیر آموزش و پرورش، امسال هم با عدد هولناک کمبود ۱۷۶ هزار معلم در سال تحصیلی جدید نظام آموزش و پرورش به ویژه مدارس دولتی را تهدید می‌کند. تمامی اقدامات جذب در دو سال اخیر باز هم این مشکل را برطرف نکرده و تا سال‌ها ادامه دارد. مجلس کمبود معلم در مهر پیش رو را هشدار داده است.

ناصر نوبری، دیپلمات سابق ایران و سفیر پیشین ایران در اتحاد جماهیر شوروی در نامه‌ای سرگشاده خطاب به رئیس جمهور از اظهارات اخیر وزیر آموزش و پرورش انتقاد کرد.وزیر آموزش و پرورش دولت جنابعالی در ایام بزرگداشت شهید رجائی، آموزش و پرورش را به مانند یک بنگاه معاملاتی اتوموبیل، گفتند هرکه ماشین لوکستر و مدل بالاتر می‌خواهد باید پول بیشتر بدهد! نمی‌توان گفته شود که این یک اشتباه لپی است و ایشان بعدا تصحیح می‌کنند. اینگونه اظهارات اساسا بیانگر وجود یک تفکر ریشه ایست که مبنای مادیگرایانه و سوداگرانه و سرمایه داری دارد و کاملا متضاد با تفکر شهید رجائی و انقلاب اسلامی است.

آموزش‌و‌پرورشی که باید "عدالت" را توزیع کند، این روزها خود به یکی از عوامل بازتوزیع بی‌عدالتی تبدیل شده‌ است! افراد با تحصیلات بالاتر شانس پیدا کردن مشاغلی با درآمد بالاتر را دارند و عملا با وضعیت فعلی، مشاغل خوب در اختیار اغنیا قرار خواهد گرفت.

وقتی انتخاب وزیر آموزش و پرورش ورای صلاحیت های حرفه ای و توانمندی علمی و انتخاب اصلح، دستخوش جریانات سیاسی و محفل بازی می شود ، انتظار دیگری هم نمی توان از کاهش معدل و سقوط شالوده آموزشی و پرورشی کشور داشت. وقتی با انواع سهمیه های رنگ و وارنگ مواجه هستیم، سطح توانمندی خروجی های دانشگاه های ما و مدیران آینده ما کاملا مشخص است. از پشت و جلو به خودمان خنجر می زنیم و ناله می نماییم و به فلک خرده می گیریم؟ وزیری که جایگاه و تخصص معلم را به خوبی نمی شناسد و نظام تربیت را با مداحی همسان می داند. وزیری که توانمندی خود را در ناآرامی های اخیر و نوع برخورد با دانش آموزان نشان داد و .... ، چه توقعی بیشتر از این باید داشت؟ ناگفته نماند که این آش، صرفا دستپخت یوسف نوری نیست. یوسف نوری های قبلی هم وجود داشتند که ظرف آش را دست به دست کردند و گند دیگ، امروز خود را نشان می دهد. دلمان برای این انقلاب، این نظام، این تمدن ، این آب و خاک می سوزد. چکار داریم با خودمان می کنیم. صحبت های علیرضا منادی نماینده مجلس در خصوص میانگین معدل دانش آموزان، اگر صحت داشته باشد، فاجعه ملی در آموزش و پرورش رقم خورده است. شورای عالی امنیت ملی، ما به شما درباره وزارت آموزش و پرورش و سطح کیفی و کمی دو مقوله تعلیم منجر به تفکر و تربیت منجر به کسب قدرت مواجهه و توانمندی برای مقابله با ناتوانایی های کودکان این سرزمین هشدار می دهیم. ما به دین و دنیایتان هشدار می دهیم. غفلت ورزی تا به کی؟

با مرتضی نظری کارشناس مسائل آموزش و پرورش درباره تجربه آموزش مجازی در یک سال کرونایی صحبت کردیم و نکاتی که در این یک سال آموزش و پرورش از آن درس گرفت و جامعه نسبت به آن حساسیت پیدا کرد مورد بررسی قرار دادیم.

کمتر متخصص مطلعی را خواهید یافت که از عملکرد، شفافیت و پاسخگویی سازمان مدیریت بحران کشور راضی باشد. رئیس سازمانی که به اعتقاد بعضی از متخصصان معلوم نیست چکاره است و دربش به کدام پاشنه می‌چرخد، از نداشتن دانش مقابله با حادثه و نامناسب بودن شرایط فیزیکی ساختمان علت اصلی حادثه مدرسه شین آباد و مسجد ارگ می‌گوید. استاد نجار عزیز، لطفا گزارش عملکرد شفاف همراه با شیوه هزینه کرد بودجه بده برادر. اگر هم وقت داشته و افتخار دادید، متمایلیم اندکی در خصوص میزان تحقق شرح وظایف سازمان بر اساس مصوبات قانونی صحبت کنیم.

وزیر آموزش و پرورش گفت که اعتبارات وزارت‌خانه تنها پاسخگوی حقوق جاری کارمندان است، بودجه کافی برای تحقق سند تحول بنیادین آموزش و پرورش وجود ندارد و اعتباری به این سند تخصیص داده نشده است.

سواد چیست؟ شاید اگر این سوال را از هر کسی بپرسید یک پاسخ ساده به شما بدهد: «توانایی خواندن و نوشتن». این تعریف از مفهوم سواد، قدمتی ۱۰۰ ساله دارد. اما آنچه در دنیای امروز از آن با عنوان سواد یاد می‌شود فاصله زیادی با این تعریف سنتی دارد. براساس آخرین تعریفی که سازمان یونسکو از سواد ارائه کرده است فردی با سواد محسوب می‌شود که با استفاده از انواع ۱۲ گانه سواد بتواند در زندگی پیرامونش تغییر به‌وجود بیاورد. با نگاهی به آنچه که در نظام آموزش و پرورش ما می گذرد تفاوت میان استانداردهای بین المللی و نظام تعلیم و تربیت ما غیر قابل انکار است. سوال اینجاست. چرا در آموزش و پرورش ما چیزی فراتر از خواندن و نوشتن به دانش‌آموزان یاد داده نمی‌شود و دانش‌آموزان ما به کلی از معانی جدید سواد دور مانده‌اند؟

قائم ‌مقام وزیر و رئیس مرکز امور هماهنگی، ارتباطات و حوزه وزارتی آموزش‌ و پرورش تاکید کرد: بازگشایی مدارس در نقاط سیل زده پس از پایان تعطیلات، منوط به تصمیم و نظر ستاد مدیریت بحران کشور است.

عضو هیات رئیسه کمیسیون آموزش مجلس با بیان اینکه احکام جدید صادر شده برای معلمان صد در صد خلاف قانون است، گفت: طبق قانون حقوق معلمان باید به صورت پلکانی تا۲۰درصد افزایش پیدا کند.

«مدرسه مهم‌ترین رکن آموزش‌و‌پرورش است که سازمانی زنده به حساب می‌آید که باید نیازهایش تأمین شود. متأسفانه امروز نشانه‌های ورشکستگی آموزش‌و‌پرورش در کشور دیده می‌شود. اگر مدارس پویا نشوند، صدها جلسه نیز نمی‌تواند مشکلات را حل کند. آموزش‌و‌پرورش باید در خدمت مدارس باشند نه ‌اینکه صرفا دستور بدهند. به اعتقاد من محیط‌های آموزشی شاید خودشان اختلاف‌شان را حل کنند. نیاز است که محیط‌های آموزشی به بلوغ برسند.»

عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس با اشاره به معضل بودجه‌ای آموزش و پرورش، گفت: این بحران به تدریس معلمان در رشته‌های غیرمرتبط منجر می‌شود.

نظریه دولت افزونه ای(رانتی) به خوبی علت بحران مالی آموزش و پرورش را نشان می دهد. رقابت گروه های دارای نفوذ برای دسترسی بیشتر به رانت بودجه دولت و اندک بودن فرصت های افرونه جویی در آموزش و پرورش، از مهم ترین دلایل اختصاص ناکافی منابع به این وزارتخانه است.